Łodzianie wybrali Reymonta
Data publikacji: 2006-01-06
Władysław Reymont będzie patronem łódzkiego lotniska. Na pisarza głosowało 262 spośród 797 uczestników plebiscytu. Drugie miejsce pod względem liczby głosów (o 56 mniej) zajęli lotnicy Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura.
Dokładnie miesiąc temu minęła 80. rocznica śmierci naszego noblisty. Jedynego noblisty związanego z naszym miastem.
Oprócz Reymonta łodzianie mieli do wyboru: Katarzynę Kobro (6 głosów), Grzegorza Palkę (141 głosów), Artura Rubinsteina (133 głosy) oraz Żwirkę i Wigurę.
Władysław Stanisław Reymont - właściwie Stanisław Władysław Rejment. Powieściopisarz, nowelista, reportażysta. Urodził się 7 maja 1867 we wsi Kobiele Wielkie, powiat nowodworski w pobliżu Radomia, zmarł 5 grudnia 1925 w Warszawie. Kolejność imion i pisownię nazwiska zmienił sobie sam.
Był jednym z siedmiorga dzieci wiejskiego organisty, stosunkowo zamożnego i mającego ambicje wyprowadzenia dzieci na ludzi. Z Władysławem Stanisławem nie szło mu najlepiej: przyszły noblista nie miał ochoty kształcić się ani uczyć gry na organach. Ojciec wysłał go do Warszawy, gdzie w 1883 ukończył Warszawską Szkołę Niedzielno-Robotniczą. Jako osiemnastolatek przyłączył się do wędrownej trupy aktorskiej. Rodzina wyrobiła mu pracę niższego funkcjonariusza na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Nudził się na małych stacyjkach w Rogowie, Krosnowej, Lipcach. Powtórnie spróbował kariery aktorskiej. W 1890 związał się z adeptem wiedzy tajemnej, niejakim Puszowem i wyjechał z nim do Niemiec szerzyć spirytyzm. Próbował odbyć nowicjat w klasztorze na Jasnej Górze. Znowu wylądował na stacji kolejowej.
Zaczął pisać, żeby zapełnić czymś pustkę jałowego życia. Początkowo wiersze i zapiski z codzienności, później opowiadania i nowele. Te ambicje literackie otoczenie traktowało z szyderstwem. W 1892 wysłał na ręce Ignacego Matuszewskiego do warszawskiego "Głosu" nowelę ŚMIERĆ i trochę korespondencji - i ku swojemu zdumieniu zadebiutował. Kilka następnych nowel przyjęła krakowska "Myśl". To dodało mu odwagi, żeby bez grosza przenieść się do Warszawy i zająć wyłącznie pisaniem. Napisał i opublikował kilkanaście nowel, które później zostały zebrane w tomach SPOTKANIE 1897, SPRAWIEDLIWIE 1899, W JESIENNĄ NOC 1900, KROSNOWA I ŚWIAT 1928.
Kiedy jego sytuacja materialna znacznie się poprawiła, dużo podróżował. W latach 90. odwiedził Londyn, Berlin, Włochy, Paryż. W Paryżu zawarł cenne znajomości literackie, m.in. ze Stanisławem Przybyszewskim, Stefanem Żeromskim, Zenonem Przesmyckim. Poznał także przyszłego znakomitego tłumacza CHŁOPÓW Franka-Luisa Schoella.
Przełomem w jego karierze literackiej stał się reportaż "Pielgrzymka na Jasną Górę". W setną rocznicę Insurekcji do Częstochowy ciągnęły pielgrzymki rozmodlonego ludu. Jako korespondent "Tygodnika Ilustrowanego" Reymont wtopił się w tłum, przebył całą drogę i stworzył obraz ulotnej społeczności połączonej przeżyciem religijnym, a składającej się z różnorodnych barwnych postaci indywidualnych.
W 1900 uległ poważnemu wypadkowi kolejowemu. Otrzymał za to duże odszkodowanie. Do zdrowia dochdził w Krakowie gdzie opiekowała się nim znajoma, Aurelia Szabłowska. Opiekunka rozwiodła się z dotychczasowym mężem, wyszła za pisarza i wprowadziła porządek w jego niespokojne życie. Razem dużo podróżowali. Rewolucję 1905 i I wonę światową przeżyli w Warszawie.
Reymont angażował się w działalność społeczną. Był prezesem Związku Pisarzy i Dziennikarzy, potem prezesem Warszawskiej Kasy Przezorności i Pomocy dla Literatów i Dziennikarzy. Uczestniczył także w zakładaniu pierwszej spółdzielni kinematograficznej. Po wojnie (1919-20) wyjeżdżał do Stanów Zjednoczonych, gdzie w środowisku polonijnym szukał pomocy gospodarczej dla odbudowy zrujnowanego kraju. W 1920 kupił majątek Kołaczkowo, ale gospodarowanie szło mu kiepsko, tym bardziej, że zły stan zdrowia zmuszał go do przebywania głównie na Riwierze. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim, a jego serce - w Kościele Św. Krzyża.
Utwory Reymonta tłumaczone były na kilkanaście języków. W jego dawnym majątku Kołaczkowie znajduje się obecnie Muzeum Reymontowskie.
Dorobek literacki:
1895 "Pielgrzymka do Jasnej Gory";1896 "Komediantka ";1897 "Fermenty";
1897 "Spotkanie" (zbior nowel) ;1899 "Sprawiedliwie"; 1899 "Lili ";1899 "ZIEMIA OBIECANA"; 1900 "W jesienna noc" (zbior nowel); 1902 "Przed Switem" (zbior nowel); 1903 "Z pamietnika" (zbior nowel); 1903 "Komurasaki" ; 1904-1909 "CHLOPI"; 1904 "T. I. Jesien"; 1904 "T. II. Zima"; 1906 "T. III. Wiosna";
1909 "T. IV. Lato"; 1907 "Na krawedzi" (zbior nowel); 1907 "Burza" (zbior nowel);
1907 "Ave Patria" (zbior nowel); 1910 "Z ziemi chelmskiej"; 1910 "Marzyciel" (zbior nowel); 1913-1918 "Rok 1794"; 1913 "T. I. Ostatmi sejm Rzeczypospolitej ";
1916 "T. II. Nil desperandum "; 1918 "T. III. Insurekcja "; 1917 "Przysiega (zbior nowel) "; 1919 "Za frontem (zbior nowel) "; 1923 "Osadzona, Ksiezniczka";
1924 "Bunt "; 1924 "Legenda "; 1928 "Krosnowa i swiat (wydanie posmiertne A. Grzymaly-Siedleckiego)"
Brak komentarzy